Georgia Teknoloji Enstitüsü, Seton Hill Üniversitesi ve Pensilvanya Eyalet Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, göz kırpmanın neden karadaki yaşam için temel bir davranış olduğunu daha iyi anlamak için, amfibi bir balık olan çamur zıpzıpını incelediler.
Göz kırpmak; göz için çok önemli bir eylemdir. Örneğin; ortalama bir insan, dakikada 10 kez göz kırpar ve eğer düzenli olarak bu eylemi gerçekleştirmezsek görme kaybına bile yol açabilir. Ayrıca; hayvanlar gözlerini bu şekilde temizler, korur ve hatta birbirleriyle iletişim kurarlar. Göz kırpmanın sebeplerini ve sonuçlarını biliyoruz. Peki, “Göz kırpma eylemi nasıl ve neden ortaya çıktı?” sorusunu hiç merak ettiniz mi? İşte bu yazımızda, 24 Nisan’da yayınlanan makale sayesinde bu soruları birlikte cevaplayabileceğiz.
İlk bakışta bir balığın ele alınması saçma gelebilir ancak Çamur zıpzıpı bildiğimiz balıkların aksine amfibi bir balık türü ve bu yüzden karasal yaşama geçişte ortaya çıkan evrimsel süreçlere ışık tutabilir. Makalenin yazarı olan Tom Stewart, “Çamur zıpzıplarının anatomisini ve davranışlarını, erken dönem tetrapodların fosil kayıtlarıyla karşılaştırarak her iki grupta da karadaki yaşama bir adaptasyon olarak göz kırpmanın ortaya çıktığını iddia ediyoruz.” dedi ve şöyle devam etti: “Bu sonuçlar, kendi biyolojimizi anlamamıza ve canlı türlerinde gördüğümüz çeşitli göz kırpma davranışları hakkında bir dizi yeni soru sormamıza yardımcı oluyor.” dedi.
Çamur Zıpzıpları, gözlerini aşağı doğru göz yuvalarına çekerek göz kırparlar.
Araştırma ekibi çamur zıpzıplarının neden göz kırptığını belirlemek için yola çıktılar. Bir dizi deneyde, çamur zıpzıplarının üç ana işlev için göz kırptığını buldular.
Bunlar: gözü ıslatmak, temizlemek ve korumak. Bu işlevler aynı zamanda insanların ve karada yaşayan diğer omurgalıların gözlerini kırpmasının nedenleridir.
Özetle: komik bir isimlendirmeye sahip olan Çamur Zıpzıp’ı, bizlere taksonomik olarak her ne kadar uzak olsa da; sucul yaşam formundan, karasal yaşam formuna geçişin evrimsel sürecine ışık tutuyor.
