Türkiye’de İslami ibadethanelerin sayısı yaklaşık 90 bin. Boş kalan, ibadet edecek kimse bulamayan, çocukların doldurması ümit edilen, turistik olanları dışında rağbet görmeyen belki binlerce camiye sahip ülkemizde tüm iktisadi sıkıntılara rağmen birçok yere cami yapılmaya devam edilmekte. Camilerin kimi giderleri, atanan din görevlilerinin maaşları ve onların ailelerinin sosyal güvenlik masrafları derken milyarlarca liralık harcama yapılan bu yapılar, bütçe harcamalarının hiç de azımsanmayacak bir kısmını oluşturuyor. Pek çok toplumsal sorun ve en çok da yoksulluğun çözümünde kullanılabilecek kaynakların camiler için seferber edilmesi bütçeyi yönetenlerin zihniyet ve niyetini de ortaya koyuyor.
Kentsel hafızanın yok edilmeye, şehirlerdeki sosyal dokunun değiştirilmeye çalışılması da hızla artan camilerin bir başka sonucu. Fakat sorun burada bitmiyor. İlgili düzenlemelerde belirtilen yüksekliğe uymayan ezanlar; dikkat dağıtabiliyor, yurttaşların uykularını bölüyor hatta hastaları rahatsız edebiliyor. Ses kirliliği; başta uyku sorunları olmak üzere işitme kaybı, yüksek tansiyon, kalp rahatsızlıkları, metabolizma ve solunum sistemi bozuklukları, erken doğum ve bebek ölümleri, strese dayalı davranış bozukluklarına sebep olabilmektedir. Ayrıca işte ve okulda konsantrasyon bozukluğuna, çocuklarda öğrenme güçlüğüne neden olmaktadır. Bu sorunun çözümüne dair Suudi Arabistan ve Hindistan’da bile ezan seslerinin mâkul seviyelere çekildiğini hatırlatırız. Ayrıca Azerbaycan’da ezanın çıplak sesle okunduğunu da belirtelim. Kaldı ki 21. yüzyılın ilk çeyreğini doldurmak üzere olduğumuz bu yıllarda, ibadet etmek arzusunda olan bir kimsenin saate bakması yeterli olacaktır. Bunun için -belirlenmiş kuralların dışında- aşırı yüksek sesli ezanlara ihtiyaç olmadığı ortadadır.
14 Kasım 2019 tarihli “Cami Hizmetlerinde Verimliliğin Artırılması” genelgesinde, uygun bulunan ezan sesi yüksekliği 70-85 desibel olarak kabul edilse de kimi raporlar ezan sesinin 80 ila 120 desibel arasında değiştiğine işaret ediyor. Bunun yanında Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği, 104 desibel ve ötesindeki sesleri tehlikeli seviye olarak tanımlamakta. Ayrıca 5237 Sayılı Çevre Kanunu’nun 182 ve 184’üncü maddeleri kapsamında bu ses düzeyi, Çevre ve Orman Bakanlığının “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmenliği”ne göre zararlı, 2872 Sayılı Çevre Kanunu’nun 14. maddesine göre de kişilerin huzur ve sükûnunu, beden ve ruh sağlığını bozacak şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlar üzerinde gürültü ve titreşim oluşturulması yasaktır.
Ateizm Derneği olarak savunduğumuz, ezanın yasal desibel sınırında okunmasıdır. Çevremizdeki pek çok insanın da ezanın yüksek desibelle okunmasından rahatsız olduğunu biliyoruz. Bu bağlamda hükûmetin Diyanet İşleri Başkanlığı nezdinde genelge yayınlaması ve ezanın çıplak sesle okunması konusunun kamuoyunda tartışılmasını istiyoruz.
Yüksek sesten siz de rahatsızsanız yapabileceklerinizi sıralıyor, ilgili dilekçeleri ekte sunuyoruz:
- Durum Tespiti: Durum tespitinin bir mahkeme ya da bir noter tarafından yapılması gerekmektedir ve dayanağınız bir yasa hükmü olmalıdır. “Çevre Kanunu’nun 14. maddesi ve TCK’nin 183. maddesine istinaden herhangi bir sulh hukuk mahkemesinden “tespit talebinde” bulunmanız, ezan okunan herhangi bir saatte bu ölçümü kendi evinizden yaptırmanız gerekmektedir. Bu aşamada mahkemenin, adliye kaydı bulunan bir bilirkişi bulup yönlendirmesi gerekir. Bu işlemler sonucunda mahkeme bir “tespit hükmü” verir. Bu, bir yargı kararı değil sadece mevcut durumu tespit eden bir hükümdür.
- Tespit Sonrası: Alınan tespit hükmünün -eğer sağlık yönünden bir zarara uğramışsanız onun da raporunu ekleyerek- Diyanet İşleri Başkanlığına gönderilmesi gerekmektedir.
- Diyanet’in Yanıtı: Diyanet İşleri Başkanlığından gelen karar olumsuz ise, yani başvurunuz reddedildiyse, yapılan işlemin iptaline yönelik İdare Mahkemesinden bir talepte bulunmamız gerekmektedir.
- CİMER’e Şikayet: İlgili internet sayfasını ziyaret edip işaret edilen adımları takip ederek aşağıda yer alan şikayet dilekçelerini doldurmanız, sonuç alamadıysanız size verilen olumsuz yanıtları dilekçelere PDF formatında ekleyerek şikayetinizi tamamlamanız yeterli olacaktır.
İlçe Belediye Başkanlığı Ezan Ölçüm Dilekçesi
